Home » Bahasa Sunda » 200 Ucapan Paribasa jeung Babasan Sunda Bagean ka-2

200 Ucapan Paribasa jeung Babasan Sunda Bagean ka-2

Ngalajeungkan kempelan kecap ucapan Paribasa Babasan Sunda sareng hartosna nu ti pengker. Di handap ieu nyaeta 

200 Ucapan Paribasa jeung Babasan Sunda bagean ka-2

Tah ieu terasanana :
101. Mobok manggih gorowong.     
Hartina : Meunang jalan pikeun ngalaksanakeun kahayang.

102. Bobor karahayuan.
Hartina : Henteu rahayu, henteu salamet, meunang kacilakaan atawa tiwas.

103. Boga pikir kaping burih.
Hartina : Boga kahayang anu datangna téh lain ti heula, tapi pandeuri.

104. Buah ati.
Hartina : Pohara dipikanyaahna. (Ngeunaan ka jelema wungkul).

105. Kawas lauk asup kana bubu.
Hartina : Gampang meunangna jeung asupna kana hiji pagawéan, tapi hésé béléké kaluarna jeung ngécagkeunana éta pagawéan.

106. Naheun bubu pahareup-hareup.
Hartina : Dina aya pangabutuh, silih injeuman duit.

107. Ngabudi ucing.
Hartina : Teu wani nimbongkeun atawa ngedalkeun kahayang, atawa kadeudeuh.

108. Cara bueuk meunang mabuk. 
Hartina : Ngeluk baé, teu lémék, teu nyarék, euweuh hojah, euweuh karep: euweuh kahayang sabab éra atawa sieun.

109. Buluan belut, jangjangan oray.
Hartina : Pamohalan kajadian.

110. Teu kaur buluan.
Hartina : Teu kaur boga pakaya.

111. Ciri sabumi, cara sadésa.
Hartina : Béda tempatna, béda deui adat jeung kabiasaanana.

112. Bungbulang tunda.
Hartina : Tunda talatah. Lamun dititah, tara sok pék ku manéh, tapi sok nitah deui ka batur.

113. Sabuni-buni nu ngising.
Hartina : Sanajan dibunian atawa disumputkeun ogé, ari laku-lampah anu goréng mah awal-ahir sok kudu kanyahoan baé.

114. Ngodok liang buntu.
Hartina : Hésé capé taya gawé, susah payah taya guna, sanajan tihothat ogé moal atawa henteu beubeunangan.

115. Hayang untung jadi buntung.
Hartina : Teu papanggih ari jeung kauntungan mah, papanggih sotéh jeung karugian anu sama sakali henteu diarep-arep.

116. Buntut kasiran.
Hartina : Korét, medit, ngeupeul, tara pisan barangbéré.

117. Nyolok mata buncelik.
Hartina : Nganyenyeri, ngahina atawa ngawiwirang di hareupeunana.

118. Bur beureum, bur hideung, hurung nangtung, siang leumpang.     
Hartina : Ginding, loba pakéan anu aralus dipaké

119. Buburuh nyatu diupah béas.   
Hartina : Nyiar pangarti tur diburuhan atawa digajih.

120. Ngaburuy.
Hartina : Nyaneut wungkul, teu aya lalawuhna: inumeunana aya, tapi ari dahareunana mah teu aya.

121. Buruk-buruk papan jati.
Hartina : Ka sobat atawa ka baraya mah sok hayang ngahampura baé lamun aya kasalahanana téh.

122. Lauk buruk milu mijah = Piritan milu endogan.
Hartina : Pipilueun kana hiji kalakuan ku lan­taran kabawakeun ku batur, henteu kalawan ka­hayang sorangan, nepi ka goréng katénjona.

123. Nu burung diangklungan, nu édan dikendangan.
Hartina: Ngahaminan omongan atawa carita batur, sanajan ceuk haté sorangan éta omongan atawa carita téh salah.

124. Teu ngalarung nu burung, teu nyésakeun nu édan.
Hartina : Ngalajur hawa napsu ka awéwé, ka nu halal jeung nu haram ogé disaruakeun baé.

125. Leutik burih.
Hartina : Leutik wawanén.

126. Teu busik bulu salambar.
Hartina : Teu rogrég-rogrég, malah unggul dina juritna.

127. Bonténg ngalawan kadu.
Hartina:
  • Nu leutik ngalawan nu gedé.
  • Nu handap ngalawan nu luhur.
  • Nu lembék ngalawan nu kuat..
  • Somah ngalawan ménak.
Tangtu éléhna.       

128. Nu borok dirorojok = Nu titeuleum disimbeuhan.
Hartina : Nu keur susah ditambah kasusahanana; nu keur nyeri ditambah kanyerianana.

129. Daék macok, embung dipacok.
Hartina : Daék ngarah kana rejeki atawa pakaya batur, tapi diarah rejekina atawa pakayana ku batur mah teu daék.

130. Dagang oncom, rancatan emas.
Hartina : Ari modalna gedé kacida, ngan bati anu diarahna pohara leutikna.

131. Dagang peda ka Cirebon.
Hartina : Henteu payu daganganana, sabab nga­jualna ka tukangna, atuh tangtu baé moal dibeuli.

132. Pait daging, pahang tulang.
Hartina : Cageur, teu keuna ku panyakit naon baé.

133. Dah bawang, dah kapas.
Hartina : Tah barangna, tah duitna.

134. Nyeungeut damar di suhunan.
Hartina :
  • Mintonkeun kakayaan.
  • Barangbéré supaya dipuji.
135. Caang bulan dadamaran.
Hartina : Migawé anu kurang mangpaat.

136. Dikompét-daunkeun = Dihurun-suluhkeun.
Hartina : Dihijikeun baé, disaruakeun baé, teu dipisah-pisah.

137. Nyieun catur taya dapur.                  
Hartina: Nganggit hiji dongéng anu henteu puguh galurna

138. Dédéngé tara.
Hartina : Neruskeun béja anu tacan sidik pisan.

139. Deugdeug tanjeuran.
Hartina : Pada ngadeugdeug, pada nongton, sabab jadi deugdeugan, jadi tongtonan, ku tina pinterna dina kasenian, upamana : pinter tembang, ngacapi jst.

140. Deukeut-deukeut anak taleus.
Hartina : Ari imahna mah puguh ogé padeukeut, ngan hanjakal henteu nyaho ti bareto yén baraya.

141. Ngadeupaan lincar.
Hartina : Ngadeukeutan anu keur sidekah atawa kariaan, supaya katénjo ku nu boga imah jeung diajak dahar.

142. Dihin pinasti, anyar pinanggih.
Hartina : Baheula ditangtukeunana, ngan kakara ayeuna kalakonanana atawa kapanggihna. Ngeunaan: papastén jelema

143. Teu didingding kelir.
Hartina : Teu dibuni-buni, ditembrakkeun baé, teu dirusiahkeun.

144. Paluhur-luhur diuk.
Hartina : Pagedé-gedé kauntungan dina nyiar kipayah

145. Jabung tumalapung, sabda tumapalang.
Hartina: Milu nyaritakeun hiji perkara, sakapeung némpasan omongan batur, nyeta-nyeta jiga nu nyaho, turtaning (padahal) teu nyaho di naon-naon.

146. Jadi maung malang.
Hartina : Jadi panghalang, ngeunaan ka lalaki nu ngahalangan pijodoeun hiji awéwé.

147. Jadi senén kalémékan.
Hartina : Mindeng dicaritakeun.

148. Jadi sabiwir hiji.
Hartina : Jadi carita jelema loba.

149. Ulah tiis-tiis jahé.
Hartina : Kudu iatna.

150. Loba teuing jaksa.
Hartina : Loba teuing nu pinter, nu ngatur jeung mapatahan; balukarna matak bingung ka nu dipapatahanana.

151. Aya jalan komo meuntas.
Hartina : Aya lantaran anu diarep-arep ti tadina, nepi ka maksud urang gancang kahontalna.

152. Jaman cacing dua saduit.
Hartina : Baheula pisan.

153. Janget kina telon.
Hattina : Turunan alus atawa goréng ti indung-bapa; ngeunaan ka sasatoan.

154. Jantungeun.
Hartina : Ngahuleng baé teu lémék teu nyarék, lantaran kagét kacida.       

155. Jauh ka bedug, anggang ka dayeuh.
Hartina : Dusun teu nyaho di tata-titi, tindak­tanduk, suba-sita, duduga jeung peryoga.

156. Jauh tanah ka langit.
Hartina : Pamohalan nu sarupa kitu bisa kajadian.

157. Meuli teri meunang japuh = Nyair hurang meunang kancra.
Hartina : Kalawan teu disangka-sangka meunang milik, darajat atawa kauntungan anu leuwih gedé.

158. Sereg di panto, logor di liang jarum.
Hartina : Nyingkahan hirup kumbuh jelema loba, sabab loba dosa, loba kasieun jeung kaéra; betahna téh di nu suni, nu teu aya jelema.

159. Jati kasilih ku junti.
Hartina : Pribumi kaéléhkeun ku urang asing.

160. Jawadah tutung biritna, sacarana-sacarana.
Hartina : Unggal bangsa béda adatna jeung kabiasaanana.

161. Jéjér pasar.
Hartina : Lumrah baé. Mun ngeunaan ka lalaki, kasép henteu, goréng henteu. Mun ngeunaan ka awéwé, geulis henteu goréng henteu.

162. Jégjég cékér.
Hartina : Capé ku lantaran leumpang ka ditu ka dieu baé.

163. Jelema pasagi.
Hartina : Loba kakayaanana jeung pangawéruhna.

164. Leuleus jeujeur, liat tali.
Hartina : Adil pohara.

165. Jeung léwéh mah mending waléh.
Hartina : Leuwih hadé wakca balaka ngedalkeun kahayang, ti batan ngandung kabingung teu wani pok nyarita.

166. Nyieun pucuk ti girang.
Hartina : Pangheulana néangan pibatureun paséa atawa gujrud.

167. Nyieun poé bungsuna.
Hartina : Nyieun poé panungtungan; ka hareup mah embung wawuh atawa ngahiji deui.

168. Asa dijual payu.
Hartina : Ngungun duméh nyorangan di pa­nyabaan, jauh ti indung ti bapa.

169. Moal neangan jurig nu teu kadeuleu.
Hartina : Arék nyekel jelema anu aya baé, moal neangan jelema anu euweuh.

170. Cara jogjog mondok.
Hartina : Carékcok baé, mani gandéng naker.

171. Jogjog neureuy buah loa.
Hartina : Mikarep ka nu lain babad.

172. Dogdog pangréwong.
Hartina : Bantuan anu lumayan pisan, nu euweuh hartina : dina teu ayana ogé teu naon-naon.

173. Dogong-dogong tulak cau geus gedé dituar batur.      
Hartina: Ngantian jeung mahugi parawan ti keur leutik kénéh, sugan diparengkeun ku Nu Kawasa pipamajikaneun; na ari geus gedé dikawin ku batur, atuh hésé capé taya gawé.

174. Dosa salaput hulu.
Hartina : Teuing ku loba dosa.

175. Sadom araning baraja, sakunang araning geni.
Hartina:
  • Sanajan saeutik, omat ulah wani ngagasab duit Nagara.       
  • Perkara anu bisa ngalantarankeun cilaka sanajan leutik.
176. Sakirincinging duit, sakocopoking iwak.
Hartina : Sanajan saeutik, omat ulah arék wani ngagasab duit Nagara.

177. Dulang tinandé.
Hartina : Awéwé mah nurutkeun baé, kumaha diaturna jeung diparéntahna ku nu jadi salaki.

178. Duum tinggi.
Hartina : Ngabagikeun naon-naon henteu kalawan adil, aya nu loba, aya nu saeutik.

179. Siduru isuk.
Hartina : Nyunatan atawa kariaan, teu maké tatabeuhan.

180. Ulah muragkeun duwegan ti luhur.
Hartina : Masing nyaah kana rejeki meunang hésé capé ladang kesang, pacuan arék dimonyah­-monyah.

181. Élmu ajug.
Hartina : Pinter ari mapatahan ka batur mah, tapi prak ku manéh henteu.

182. Élmu sapi.
Hartina : Samiuk (ngahiji) kana kagoréngan.

183. Élmu tumbila.
Hartina : Nu boga imah ngarugikeun ka tatamu.

184. Elok bangkong.
Hartina : Nuju sakarat, ngan kari tunggu dawuh baé, keur ngaleupaskeun nyawa.

185. Cara embé.
Hartina : Embung mandi, sabab sieun ku cai.

186. Endog mapatahan hayam.
Hartina :
  • Nu sahandapeun mapatahan ka nu saluhureun.
  • Nu sangoraeun mapatahan ka nu sakoloteun.
187. Endog sapatarangan, peupeus hiji, peupeus kabéh.
Hartina : Kasusah atawa karerepet anu tumiba ka dulur, baraya atawa sobat, balukama ngabingungkeun atawa nyusahkeun ka saréréa.

188. Endog tara megar kabéh.
Hartina : Najan saindung-sabapa henteu sarua milikna, rejekina atawa darajatna.

189. Kawas hayam keur endogan.
Hartina : Ciling-cingcat baé, teu bisa cicing.

190. Piit ngeundeuk-ngeundeuk pasir.
Hartina : Mikarep nu lain babadna, tangtu moal kasorang              

191. Nangkeup mawa eunyeuh.
Hartina : Mawa cilaka ka jelema anu dipéntaan tulung jeung geus nulungan ka urang.

192. Cara gaang katincak.
Hartina : Anu tadina ramé kacida, ayeuna mah jadi jempling pisan.

193. Galéhgéh gado.
Hartina : Daréhdéh, tapi henteu terus kana haté.

194. Gagalana.
Hartina : Jagona, kokojona.

195. Jauh jauh-panjang gagang.
Hartina : Hanas jauh-jauh ogé dijugjug, ngan hanjakal ku teu hasil.

196. Galak sinongnong.
Hartina : Mimiti balég, ngeunaan ka parawan (cawéné, lanjang).

197. Sagalak-galakna macan, tara nyatu anak.
Hartina : Sanajan pohara bengisna nu jadi indung-bapa, umumna mah tara téga ka nu jadi anak.

198. Ngagandong kéjo, susah nyatu.       
Hartina : Loba ari titaheun mah, boh anak boh bujang, ngan hanjakal ku hésé nitah, euweuh nu daékeun ari dititah téh.

199. Gancang pincang.
Hartina : Ku lantaran digawéna buru-buru jeung kurang ati-ati, hasilna téh teu nyugemakeun.

200. Gantung déngé.
Hartina: Henteu terus bisa ngadéngékeun hiji perkara jeung pohara hayangna neruskeun ngadéngékeun.
Peun heula eta ucapan paribasa jeung babasan bahasa Sunda bagean kadua. Anu mangrupi koleksi kempelan istilah lengkep paribahasa Sunda di website ieu.

kamus sunda, paribasa jeung babasan sunda